راننده به وسیله کلاچ اتصال بین موتور و جعبه دنده را در هر زمان می تواند جدا کند. به این صورت که موتور روشن باشد و بدون چرخش چرخ دنده در جعبه دنده خودرو حرکت کند. کاربرد اصلی کلاچ در مواقع متوقف کردن و تعویض خودرو است و آن هم برا اینکه خودرو خاموش نشود.
کلاچ وسیله ای مکانیکی برای انتقال نیرو، در حالت درگیر از مولد نیرو به قسمتی دیگر (دستگاه انتقال نیرو) انجام میشود، اما کلاچ همیشه درگیر نیست و میتواند آزاد باشد.کلاچ در زمان هایی که انتقال نیرو و یا حرکت نیاز باشد کاربرد دارد. در واقع کلاچ وسیله ایی برای قطع و وصل کردن سیستم انتقال نیرو است و برای آنکه بروی این انتقال نیرو کنترل ایجاد شود از کلاچ استفاده میکنند تا هر زمانی که نیاز به توقف داشته باشد.
کاربرد و چگونگی عملکرد کلاچ
کلاچ یک اتصال اصطکاکی میان موتور اتومبیل و جعبه دنده اتومبیل ایجاد میکند در حالی که کلاچ درگیر است توان از موتور گرفته میشود و به جعبه دنده و چرخ ها منتقل میشود. گاهی اوقات لازم است طبق شرایط جاده و سرعت حرکت اتومبیل دنده مورد استفاده در جعبه دنده تغییر کند. برای این کار ابتدا لازم است توان موتور از چرخ دنده ها در جعبه دنده جداشود که برای این جداسازی از کلاچ استفاده میکنند. این کار برای راننده اتومبیل به راحتی فشار دادن پای چپ بروی پدال است. گرچه فشار دادن این پدال باعث میشود که جعبه دنده از صفحه ی در حال چرخش موتور (فلاویل) فاصله بگیرید. در این حالت راننده برای مدت کوتاهی پدال کلاچ را فشرده نگه میدارد و جعبه دنده تحت تاثیر هیچ نیرو خاصی قرار نمیگیرد یا به اصطلاح خلاص است.
تصویر شماره 1 - تفاوت کلاچ آزاد با درگیر
انواع کلاچ اتومبیل
کلاچ ها انوع مختلفی دارند:
- کلاچ هایی که با نیروی عضلانی، قطع و و صل ارتباط را انجام میدهند. در صورت امکان برای صرف نیروی کمتر از وسایل کمکی هیدرولیکی یا هوایی استفاده میکنند. این کلاچ انواع مختلفی دارد:
- کلاچ یک صفحه ای با فنر مارپیچ مانند کلاچ اتوبوس و مینی بوس
- کلاچ یک صفحه ای با فنر دیافراگمی مانند کلاچ پراید، پیکان، پژو و زانتیا
- کلاچ دو صفحه با دو نوع فنر مانند کلاچ تراکتور
- کلاچ چند صفحه ای مانند کلاچ موتور سیکلت
- کلاچ هایی که عمل قطع و وصل ارتباط را به طور خودکار انجام میدهد:
- كلاچ‌های وزنه‌ای
- كلاچ‌های هیدرودینامیكی
- كلاچ‌های الكترومغناطیسی
- كلاچ‌های تركیبی كه مجموعه‌ای از انواع كلاچ‌های ذكر شده‌اند.
کلیپ شماره 1 -عملکرد کلاچ ماشین ( دانلود )
معایب سیستم کلاچ
-
لرزش و لغزندگی اتومبیل هنگام رها کردن کلاچ
علت این امر معیوب بودن فنرهای صفحه فشار دهنده دیسک و همچنین خسته شدن و از فنریت افتادن توپی صفحه کلاج می باشد.
-
بکسواد کلاچ
علت بکسواد کلاچ تمام شدن لنت و چرب شدن لنت می باشد. زمانی که کلاچ بکسواد میکند نیروی موتور به طور کامل منتقل نمیشود.
دلایل خرابی کلاچ
- استفاده بی مورد از کلاچ
- درست تعویض نکردن دنده اتومبیل
- ایست خودرو در سربایی
- اضافه کردن قدرت به محفظه موتور خودرو: زمانیکه گشتاور ایجاد شده از موتور ماشین را افزایش دهید در واقه نرخ فرسودگی کلاچ خود را تغییر داده اید.
- آلودگی کلاچ : معمولا روغن روی دیسک صفحه کلاچ بریزد
- سوزاندن کلاچ : این عمل زمانی رخ میدهد که لاستیک خودرو در حالت درجا به حرکت وادار شود.
پمپ کلاچ کامیون چیست؟
وسیله ای یدکی است که باعث قطع و وصل کردن نیروی وارده از موتور کامیون به قسمت گیربکس میشود. عملیات کلاچ جهت تعویض دنده در گیربکس توسط پدال صورت میگیرد در این صورت با فشردن کلاچ صفحه فلاویل جدا شده و گیربکس به حرکت درامده که این امر موجب چرخش چرخ های کامیون میشود.
تصویر شماره 2 - پمپ کلاچ کامیون
انواع پمپ کلاچ کامیون
- پمپ کلاچ بالا
- پمپ کلاچ پایین